Tez Başlığı	Öğrenci	Tarih-Saat	Danışman
(Bulanık) Soft Diminoidler*	Emine DURMUŞ	20.05.2025 13.00	Doç. Dr. Canan AKIN
Kahverengi Kokarca Böceğinin Yaban Arıları ile Biyokontrolün Fındık Rekoltesine Etkisinin Matematiksel Analizi**	İlayda ALTUNOK	13.06.2025 10.30	Dr. Öğr. Üyesi Mahir DEMİR

^*ÖZET
Bu tez, dimonoidleri soft dimonoidlere ve bulanık dimonoidleri de bulanık soft dimonoidlere genişletir. Bu tezde, bazı (bulanık) soft idealler tanımlanmış ve bu ideallerin özellikleri incelenmiştir. Ayrıca, bu tezde dimonoidler ve bulanık dimonoidlerin idealleri ile ilgili bazı yeni sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar kelimeler: Dimonoid, Soft dimonoid, Bulanık soft dimonoid.

^**ÖZET
Türk fındığı, dünya fındık üretiminin yaklaşık %70’ini karşılayan önemli bir tarımsal üründür. Ancak, fındık yetiştiriciliği, özellikle kahverengi kokarca böceği (KKB) (Halyomorpha halys (Stål, 1855); Hemiptera: Pentatomidae) adlı zararlının yaygın varlığı nedeniyle ciddi tehditlerle karşı karşıyadır. KKB, fındığa büyük zararlar vererek önemli verim kayıplarına yol açmaktadır. Bu kayıpları azaltacak bir çözüm ise, KKB yumurtalarını etkili bir şekilde parazitleyen Samuray arısının (Trissolcus japonicus) biyolojik mücadele ajanı olarak Türkiye’de kullanılmasıdır.
Bu çalışma, Samuray arısının Türk fındık bahçelerine salınmasının potansiyel etkilerini, üç farklı adaptasyon düzeyine göre incelemektedir. Biyolojik mücadelenin başarılı veya başarısız olacağı koşulları belirlemek amacıyla modelimizin kararlılık analizi yapılmıştır. Parametre tahminlerine ve model kararlılığına dayalı olarak elde edilen sonuçlar, biyolojik mücadelenin başarı şansının yüksek olduğunu göstermektedir. Simülasyonlar, 7 yıllık bir süreçte Samuray arısının KKB popülasyonunu düşük adaptasyon durumunda %50, orta düzeyde %75 oranında azaltabileceğini ve güçlü adaptasyon durumunda ise neredeyse tamamen ortadan kaldırabileceğini ortaya koymaktadır.
Ayrıca, bu biyolojik mücadele, yıllık fındık üretiminde 101.662 tonluk bir artış sağlayarak %15 oranında verim artışı oluşturabilir. Çalışma, KKB yumurtalarında en az %22’lik bir azalma sağlanması durumunda bu zararlının yok olabileceğini göstermiştir. İlaveten, biyolojik mücadeleye KKB ölüm oranını 4 kat artıran optimal bir kontrol stratejisinin eklenmesi halinde, düşük adaptasyon senaryosunda dahi zararlının 2–3 yıl içinde tamamen ortadan kaldırılmasını mümkün kılabilmektedir.

Anahtar kelimeler: Türk Fındığı, Kahverengi Kokarca Böceği, Biyokontrol, Sürdürülebilir Hasat, Optimum Kontrol.